Nhồi máu cơ tim cấp đang là mối đe dọa thầm lặng nhưng cực kỳ nguy hiểm cho sức khỏe. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu, xảy ra đột ngột và để lại hậu quả nặng nề nếu không được can thiệp kịp thời.
Điều đáng lo ngại là bệnh không chỉ tấn công người cao tuổi mà còn đang "trẻ hóa" nhanh chóng, đặc biệt ở những người có lối sống thiếu lành mạnh hoặc tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy cơ.
Nhồi máu cơ tim cấp là gì?
Nhồi máu cơ tim cấp xảy ra khi dòng máu nuôi dưỡng cơ tim bị tắc nghẽn hoàn toàn hoặc một phần — thường do cục máu đông hình thành trên nền mảng xơ vữa trong động mạch vành. Sự thiếu hụt oxy và dưỡng chất khiến các tế bào cơ tim nhanh chóng bị hoại tử, gây ra những hậu quả cực kỳ nghiêm trọng nếu không được cấp cứu kịp thời.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ không thể xem thường
Có rất nhiều nguyên nhân và yếu tố làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim cấp, bao gồm:
- Xơ vữa động mạch: Nguyên nhân chính, xảy ra khi mảng bám cholesterol tích tụ trong thành mạch máu, làm thu hẹp và cản trở dòng máu.
- Huyết áp cao: Làm tổn thương thành động mạch, tạo điều kiện cho cục máu đông hình thành.
- Đái tháo đường: Gia tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và biến chứng tim mạch.
- Hút thuốc lá: Làm giảm oxy trong máu, thúc đẩy tiến trình xơ vữa.
- Béo phì, lười vận động: Dẫn đến rối loạn chuyển hóa và bệnh tim mạch.
- Tiền sử gia đình: Nếu người thân mắc bệnh tim, nguy cơ của bạn cũng cao hơn.
- Căng thẳng kéo dài: Làm tăng nhịp tim, huyết áp, dễ gây tổn thương tim.
Nhồi máu cơ tim cấp nguy hiểm thế nào?
Nhồi máu cơ tim cấp là một tình trạng y tế cực kỳ khẩn cấp với nguy cơ tử vong cao. Những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra bao gồm:
- Tử vong đột ngột: Chỉ cần vài phút đến vài giờ nếu không được cấp cứu.
- Suy tim: Cơ tim tổn thương không thể bơm máu hiệu quả, gây khó thở, mệt mỏi.
- Rối loạn nhịp tim: Các rối loạn như rung thất hoặc ngừng tim có thể xảy ra.
- Sốc tim: Tim không đủ khả năng bơm máu, dẫn tới tụt huyết áp, tử vong nhanh chóng.
- Huyết khối: Cục máu đông gây đột quỵ hoặc tắc mạch phổi.
Những triệu chứng cảnh báo bạn cần biết
Triệu chứng nhồi máu cơ tim có thể khác nhau giữa các cá nhân, nhưng những dấu hiệu phổ biến nhất gồm:
- Đau ngực dữ dội: Cảm giác như bị bóp nghẹt, đè nặng, lan ra cổ, vai, cánh tay trái hoặc hàm.
- Khó thở: Hụt hơi ngay cả khi nghỉ ngơi.
- Đổ mồ hôi lạnh, chóng mặt: Báo hiệu tim không đủ máu bơm đi nuôi cơ thể.
- Buồn nôn hoặc nôn: Đặc biệt hay gặp ở phụ nữ.
- Mệt mỏi bất thường: Dễ kiệt sức mà không rõ lý do.
Làm thế nào để phòng ngừa nhồi máu cơ tim cấp?
Bạn hoàn toàn có thể chủ động bảo vệ trái tim mình bằng cách:
- Kiểm soát các yếu tố nguy cơ: Duy trì huyết áp, đường huyết, cholesterol ở mức cho phép.
- Chế độ ăn uống khoa học: Ăn nhiều rau củ, cá, ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế mỡ động vật.
- Tập luyện thể dục đều đặn: Dành ít nhất 30 phút/ngày cho các hoạt động thể chất.
- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia: Giúp bảo vệ hệ thống mạch máu.
- Giảm stress: Áp dụng thiền, yoga hoặc các kỹ thuật thư giãn tinh thần.
- Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm các bất thường tim mạch tiềm ẩn.
Bạn cần làm gì khi có dấu hiệu nhồi máu cơ tim?
Trong tình huống cấp cứu, từng phút giây đều vô cùng quan trọng:
- Dừng ngay mọi hoạt động và tìm chỗ ngồi hoặc nằm nghỉ tại nơi thông thoáng.
- Gọi ngay cấp cứu: Tuyệt đối không tự lái xe đến bệnh viện nếu nghi ngờ nhồi máu cơ tim.
- Theo dõi triệu chứng: Nếu có đau ngực nhẹ, mệt mỏi không rõ nguyên nhân, hãy đến cơ sở y tế ngay lập tức để kiểm tra.
Nhồi máu cơ tim cấp tuy nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh và giảm nhẹ hậu quả nếu được nhận diện và xử lý đúng cách. Trang bị kiến thức và thói quen sống lành mạnh chính là "chìa khóa vàng" bảo vệ sức khỏe tim mạch cho bạn và những người thân yêu.
