Tay chân miệng là bệnh gì?
Tay chân miệng là một bệnh do virus đường ruột gây ra, phổ biến nhất là hai chủng Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71). Virus có khả năng lây lan cao, chủ yếu qua đường tiêu hóa và tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ người bệnh như nước bọt, phân, nốt mụn nước, chất nôn…
Bệnh thường bùng phát thành dịch vào hai thời điểm cao trong năm là tháng 2–4 và tháng 9–12, đặc biệt tại những khu vực có khí hậu nóng ẩm, vệ sinh kém.
Dấu hiệu nhận biết bệnh tay chân miệng ở trẻ
- Giai đoạn ủ bệnh (3–7 ngày): Trẻ chưa có biểu hiện rõ ràng.
- Giai đoạn khởi phát (1–2 ngày): Trẻ bắt đầu sốt nhẹ hoặc sốt cao, đau họng, mệt mỏi, biếng ăn, tiêu chảy.
- Giai đoạn toàn phát (3–10 ngày):
- Xuất hiện loét miệng: đỏ, đau, khiến trẻ khó nuốt.
- Mụn nước ở lòng bàn tay, chân, mông, gối… hình bầu dục, màu xám, có thể không đau.
6 cách chăm sóc trẻ bị tay chân miệng tại nhà hiệu quả
- Bù đủ nước cho trẻ: Trẻ thường sốt cao, tiêu chảy, nôn ói, đau miệng khiến cơ thể mất nước. Cho trẻ uống nước thường xuyên, kể cả khi không khát.
- Dùng thuốc đúng cách theo chỉ định bác sĩ: Paracetamol 10–15mg/kg/lần, cách 4–6 giờ/lần, không quá 5 lần/ngày và không dùng cho trẻ dưới 2 tháng tuổi.
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Tắm, súc miệng bằng nước muối sinh lý; chăm sóc vùng da có mụn nước bằng dung dịch sát khuẩn.
- Cách ly trẻ mắc bệnh: Tránh tiếp xúc gần với người khác. Người chăm sóc nên đeo khẩu trang, rửa tay sạch sau khi tiếp xúc.
- Đảm bảo vệ sinh vật dụng cá nhân: Tách riêng và khử khuẩn đồ dùng như ly, chén, bình sữa, quần áo, khăn…
- Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Ưu tiên món mềm, lỏng, dễ tiêu như cháo, súp; tránh thực phẩm cay, nóng, đồ ăn nhanh, trái cây có vị chua.
Những biểu hiện cần đưa trẻ đến bệnh viện ngay
- Sốt cao kéo dài, co giật
- Khóc không ra nước mắt, môi khô, ngủ nhiều bất thường
- Run tay chân, thở nhanh hoặc khó thở
- Nôn nhiều, da tím tái, da nổi vằn, tim đập nhanh
Những sai lầm cần tránh khi chăm sóc trẻ bị tay chân miệng
- Kiêng tắm, kiêng gió: Làm tăng nguy cơ bội nhiễm vì mồ hôi và dịch từ nốt mụn là môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển.
- Ủ ấm quá mức khi sốt: Khi trẻ sốt, nên mặc đồ mỏng, thoáng mát, dùng thuốc hạ sốt theo chỉ dẫn.
- Ép ăn khi trẻ biếng ăn: Gây tâm lý sợ hãi, áp lực, khiến bệnh thêm trầm trọng.
Cách phòng bệnh tay chân miệng hiệu quả
- Cách ly trẻ bệnh
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng
- Khử khuẩn đồ chơi, đồ dùng cá nhân
- Ăn uống hợp vệ sinh, đủ chất
- Tránh đưa trẻ đến nơi đông người khi có dịch
- Tăng cường vận động, ngủ đủ giấc, giữ sức khỏe tinh thần và thể chất
Kết luận
Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả tại nhà nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách. Bố mẹ cần theo dõi chặt chẽ biểu hiện của trẻ, trang bị kiến thức cần thiết và sẵn sàng đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu thấy dấu hiệu bất thường.
